Historische Inleiding

 


 

Nestor Makhno en Pjotr Arsjinov lanceerden samen met andere verbannen en gevluchte Russische en Oekraiense anarchisten in Parijs in 1925 het uitstekende tweemaandelijkse Dielo Troeda. Het was een anarchistisch communistisch theoretisch magazine van hoge kwaliteit. Jaren voordien, toen ze allebei gevangen zaten in de Boetirky-gevangenis in Moskou hadden ze het idee voor een dergelijk tijdschrift opgevat. Nu werd het in de praktijk omgezet. Makhno schreef gedurende 3 jaar artikels voor bijna elk nummer. In 1926 werd de groep vervoegd door Ida Mett (auteur van de onthulling over het Bolsjewisme, "De Commune van Kroonstad"), die pas gevlucht was uit Rusland. In dat jaar werd ook het "Organisatorisch Platform" gepubliceerd.

De publicatie van het 'Platform' werd door velen in de internationale anarchistische beweging onthaald op vijandigheid en verontwaardiging. De eerste om het aan te vallen was de Russische anarchist Volin, die nu ook in Frankrijk zat, en die samen met Sebastien Faure de 'Synthese' had opgericht. De 'Synthese' probeerde een mengelmoes te rechtvaardigen van anarcho-communisme, anarcho-syndicalisme en individualistisch anarchisme. Samen met Molly Steiner, Fleschin en anderen schreef hij een wederwoord waarin hij stelde dat "volhouden dat het anarchisme enkel een klassentheorie is, betekent het te beperken tot één enkel standpunt".

Op 5 februari 1927 verzond de Dielo Troeda-groep een uitnodiging voor een 'internationale conferentie' waarvoor een voorbereidende meeting moest plaatsvinden op de 12e van diezelfde maand. Aanwezig op deze meeting waren, naast de Dielo Troeda-groep, een afgevaardigde van de Franse Anarchistische Jeugd, Odeon; een Bulgaar ten persoonlijken titel, Pavel; een afgevaardigde van een Poolse anarchistische groep, Ranko, en een andere Pool in eigen naam; verscheidene Spaanse militanten, waaronder Orobon Fernandez, Carbo en Gibanel; een Italiaan, Ugo Fedeli; een Chinees, Chen; en een Fransman Dauphlin-Meunier; allemaal ten persoonlijken titel. Deze eerste meeting werd gehouden in de kleine achterzaal van een Parijs café.

Een voorlopig comité werd opgericht, samengesteld uit Makhno, Chen en Ranko. Op 22 februari werd een circulaire rondgestuurd aan alle anarchistische groepen. Er werd een internationale conferentie samengeroepen die plaatsvond op 20 april 1927 in de cinema Les Roses, in Hay-les-Roses nabij Parijs.

Naast degenen die de eerste meeting hadden bijgewoond was er een Italiaanse afgevaardigde die het 'Platform' ondersteunde, Bifolchi, en een andere Italiaanse delegatie van het tijdschrift 'Pensiero e Volonta', Luigi Fabbri, Camillo Berneri en Ugo Fedelli. Er waren twee Franse delegaties, die van Odeon die het 'Platform' genegen was, en een andere met Severin Ferandel.

Er werd een voorstel gedaan om:

  1. De klassenstrijd te erkennen als het belangrijkste facet van de anarchistische idee
  2. Het Anarchistisch Communisme te erkennen als basis van de beweging
  3. Het syndicalisme te erkennen als principieel strijdmiddel
  4. De nood te erkennen aan een 'Algemene Unie van Anarchisten', gebaseerd op ideologische en tactische eenheid en collectieve verantwoordelijkheid
  5. De nood aan een positief programma om de sociale revolutie te realiseren te erkennen

Na een lange discussie werden er enkele aanpassingen aan het oorspronkelijke voorstel opgeworpen. Desondanks werd er niets bereikt omdat de politie de bijeenkomst verstoorde en alle aanwezigen arresteerde. Makhno riskeerde uitgewezen te worden en enkel een campagne van de Franse anarchisten kon dit verhinderen. Maar het voorstel voor de oprichting van een 'Internationale Federatie van Revolutionaire Anarcho-Communsiten' was gedwarsboomd, en sommige deelnemers aan de conferentie weigerden het verder te bekrachtigen.

Andere aanvallen op het 'Platform' volgden van Fabbri, Berneri, de anarchistische historicus Max Nettlau, en de befaamde Italiaanse anarchist Malatesta. De Dielo Troeda-groep repliceerde met een 'Antwoord aan de Confusionisten (Twijfelzaaiers) van het Anarchisme', en daarna een volgende verklaring van Arsjinov over het 'Platform' in 1929. Arsjinov was verzuurd door de reacties op het 'Platform' en keerde terug naar de USSR in 1933. Hij werd ermee belast 'het anarchisme in Rusland te proberen nieuw leven in te blazen' en werd in 1937 geëxecuteerd tijdens de zuiveringen van Stalin.

Het 'Platform' slaagde er niet in zich op internationaal vlak te vestigen, maar had desondanks een zekere invloed op bepaalde bewegingen. In Frankrijk werd de situatie getekend door een reeks splits en fusies, waarbij de 'Platformisten' soms de belangrijkste anarchistische organisatie controleerden, en soms gedwongen waren te vertrekken en hun eigen groepen op te zetten. In Italië richtten de voorstanders van het Platform een kleine 'Unione Anarco Comunista Italiana' op die al snel ineenzakte. In Bulgarije zorgde de discussie over organisatie voor de heroprichting van de Anarcho-Communistische Federatie van Bulgarije (FACB) op basis van een 'concreet platform' 'voor een permanente en gestructureerde anarchistische specifieke organisatie' 'gebouwd op de principes en de tactieken van het libertair communisme'. Desondanks weigerden de 'platformisten' van de harde lijn de nieuwe organisatie te erkennen en distantieerden ze zich ervan in hun weekblad 'Proeboejdane', kort voordat het ineenstortte.

De Anarchistische Federatie van Polen (AFP) stond ook achter de omverwerping van het kapitalisme en de staat door middel van klassenstrijd en sociale revolutie, en de creatie van een nieuwe maatschappij gebaseerd op arbeiders- en boerenraden en een specifieke organisatie gebouwd op theoretische eenheid, maar verwierp het Platform op basis van haar 'autoritaire tendensen'.

Zoals Juan Gomez Casas zegt in zijn 'Anarchistische Organisatie &endash; de Geschiedenis van de F.A.I.' zat het in Spanje als volgt: "Het Spaanse anarchisme was bekommerd om hoe de invloed die ze in Spanje had sinds de Internationale voor het eerste Spanje bereikte te bewaren en uit te breiden." De Spaanse anarchisten moesten zich op dat moment geen zorgen maken over hoe uit een isolement te geraken en hoe te concurreren met de Bolsjewieken. In Spanje was de bolsjewistische invloed nog klein. Het Platform had nauwelijks invloed op de Spaanse beweging. Toen de anarchistische organisatie 'Federacion Anarquista Iberica' (F.A.I.) in 1927 werd opgericht, kon het Platform niet bediscussieerd worden, al stond het wel op de agenda, omdat het nog niet vertaald was. J. Manuel Molinas, op dat moment secretaris van de Spaanstalige Anarchistische Groepen in Frankrijk, schreef later aan Casas: "Het Platform van Arsjinow en de andere Russische anarchisten had zeer weinig invloed op de beweging in ballingschap of in het land zelfÉ Het Platform was een poging om de internationale anarchistische beweging te hernieuwen, een groter karakter en capaciteit te geven in het licht van de Russische Revolutie. Vandaag, na onze eigen ervaring, lijkt het me dat hun inspanning niet ten volle gewaardeerd is."

De Wereldoorlog onderbrak de ontwikkeling van de anarchistische organisaties, maar de controverse over het 'Platform' stak opnieuw de kop op met de oprichting van de Federation Communiste Libertaire in Frankrijk, en de Gruppi Anarchici di Azione Proletaria in Italië begin jaren 1950. Ze gebruikten allebei het 'Platform' als referentiepunt (er was ook een kleine Federacion Communista Libertaria van Spaanse ballingen). Dit zou in de late 60-er, vroege 70-er jaren gevolgd worden door de oprichting van groepen als de Organisation of Revolutionary Anarchists in Britain en de Organisation Revolutionnaire Anarchiste in Frankrijk.

Het 'Platform' blijft een waardevol historisch referentiepunt voor klassenstrijd-anarchisten die, zoekend naar meer efficiëntie en een weg uit de politieke isolatie, stagnatie en verwarring, rondkijken naar antwoorden op de problemen die ze tegenkomen.

Nick Heath, 1989


On to Inleiding

Back to Index


Source: Workers Solidarity Movement

Return to The Nestor Makhno Archive

Other pages connected to this site:

Anarchist Groups & Organizations

An Anarchist Reader

L@ Pagin@ di nestor mcnab